Ukształtowanie terenu


Karpaty wypiętrzyły się w połowie trzeciorzędu, są więc młodym tworem górskim. Wytworzone jednostki tektoniczne i fałdy mają kierunek z południowego wschodu na północny zachód (więcej o tych procesach w dziale "Geologia"). Obecna rzeźba została nadana przez intensywną działalność erozyjną i akumulacyjną wód płynących, jak również przez procesy wietrzenia skał.

Jaśliska położone są na jednostce tektonicznej zwanej Beskidem Niskim (od Przełęcz Łupkowskiej i pasma Wołosamia, aż do Bramy Tylickej). Wysokość pasm górskich tworzących Beskid Niski w zasadzie nie przekracza 1000 metrów. Jaśliska leżą w paśmie Gór Dukielskich (średnia wysokość około 680 m n.p.m.). Góry te przecina dolina Jasiołki i jej dopływów. Jaśliska otaczają: z południowego wschodu masyw Kamienia (857), z południowego zachodu Kamarka (695), z północnego zachodu pasmo Piotrusia (731) oraz z północy i północnego wschodu duże gniazdo Jawornika (761).

Najwyższym punktem w okolicach Jaślisk jest Kamień, najniższym jest koryto Jasiołki. To właśnie ta rzeka miała decydujący wpływ nie tylko na historie tych okolic, ale również na ich dzisiejszy wygląd. Jej rozliczne dopływy tworzą w górnym jej biegu tzw. dolinę klucza jaśliskiego. Zamyka ją przełom Jasiołki między górami Ostrą i Piotrusiem. W dolinie rozlokowały się wioski, które wszystkie za wyjątkiem jednej (Jasiela) były przez wiele lat własnością biskupów przemyskich. Nad tymi wioskami królowały przez wiele lat, leżące na niewielkim wzgórzu (ok. 420 m n.p.m.), Jaśliska.