Czeremcha


Czeremcha była pierwszą osadą przez którą przebiegał Trakt Węgierski po polskiej stronie Karpat. Dziś nie ma tu już nic. Jedynym wspomnieniem po tym miejscu są rosnące tu i ówdzie krzewy czeremchy - rośliny, od której wieś wzięła swą nazwę.



Historia:
Czeremcha to wieś leżąca przy samej granicy państwa. Jej powstanie datujemy na rok 1527. Wtedy to Ichnat Chłapiec i Michał Zubrzyn z Daliowej otrzymali od biskupa przemyskiego Andrzeja Krzyckiego przywilej osadniczy na prawie wołoskim. Wieś ta tworzyła w kluczu jaśliskim jeden potok z Lipowcem, a jej pierwotna nazwa "Lipowiec Czeremcha" wskazywała że była ona przedłużeniem wsi Lipowiec i niegdys stanowiła z nią całość. Osada nigdy nieposiadała własnej parochii ponieważ zawsze związana była z położonym 3 km na północ Lipowcem.
Na początku kwietnia 1769 roku konfederaci barscy założyli w Czeremsze obóz warowny. Żołnierze ci połączyli się z wojskami z Barwinka i dokonywali wspólnie wypadów pod dowództwem Miączyńskiego aż pod Przemyśl. W 1785 roku we wsi mieszkało 322 grekokatolików, natomiast w roku 1880 osada liczyła 413 mieszkańców (z czego stanowczą większość - 383 osoby - stanowili łemkowie). W roku 1883 zbudowano tu cerkiew pod wezwaniem Opieki Matki Boskiej, na miejscu starszego obiektu, o którym nie zachowały się żadne informacje. Podczas Operacji Gorlickiej jesienią 1914 roku austriackie wojska spaliły jedną trzecią wsi, a mieszkańcy Czeremchy uciekli na Słowację, z której powrócili dopiero w połowie 1915 roku.
W 1931 roku powierzchnia wsi wynosiła 11,16 kilometrów kwadratowych, a liczba ludności prawie nie zmieniła się od poczatków wieku i wynosiła 422 ludzi (przy 70 zabudowaniach mieszkalnych).
W czasie drugiej wojny światowej niemcy mieli tu swoją strażnicę, którą bezskutecznie próbowało atakować AK. Po wojnie mieszkańcy wyjechali na Ukrainę i ziemie odzyskane, a tereny wsi należały do lipowieckiego PGR-u.

Dzisiaj:
Po likwidacji PGR-u ziemie należące niegdyś do wsi leżą odłogiem. Zachowały się jedynie ruiny cerkwi i resztki cmentarza. Żeby do nich trafić musimy odnaleźć miejsce gdzie niebieski szlak przecina się z traktem i pójść traktem jeszcze 300 metrów w stronę granicy. Łatwo zauważymy regularne kępy drzew rosnące po obu stronach drogi. Po wschodniej stronie drogi znajdowała się cerkiew a po zachodniej cmentarz. Po cerkwi zachowało się tylko podwyższenie na którym stał budynek (cerkwisko), lecz gdy rozejrzymy się po terenie cmentarza odnaleźć możemy kilka nagrobków z przełomu XIX i XX wieku.